[[AICM_MEDIA_X]]
Bincike na cibiyar binciken neman zaman lafiya ta kasar Sweden (SIPRI) ya tabbatar da abin da mutane da yawa ke tsoro: duniya tana kashe kudi fiye da kowane lokaci a sayan makamai. Rahoton da aka fitar a wannan Litinin ya nuna cewa manyan kamfanonin kera makamai 100 a duniya sun samu kudaden shiga da ya kai dala biliyan 679 a shekarar 2024. Wannan adadi ne mafi girma da aka taba samu tun lokacin da aka fara yin irin wannan kididdigar.
**Menene Ya Haifar Da Wannan Gagarumin Karuwa?**
Dalilin farko shi ne yakin da ake yi a Ukraine da kuma rikicin Gaza. Kasashen Turai da Amurka, musamman, sun kara yawan sayen makamai domin tallafa wa Ukraine da kuma karfafa tsaronsu. Amma ba wadannan yake-yake ne kadai ba. Akwai sauran rikice-rikice da dama a fadin duniya da ke haifar da tsoro, wanda ya sa kasashe suka fara kara kashe kudi wajen sayan kayan yaki da tsaro. A zahiri, duk wani yaki ko rikici a duniya yana zama wata hanya ta samun kudi ga wadannan manyan kamfanonin.
**Turai da Amurka Suna Cin Gaba, Asiya Ta Dan Rage**
Karamin bayani mai muhimmanci daga rahoton shi ne cewa yawancin wannan riba ta zo daga kamfanonin kasashen Turai da na Amurka. Wannan yana nuna cewa kasashen yammacin duniya suna kara yawan kashe kudade a fannin tsaro. A gefe guda, nahiyar Asiya da Oceania sun sami raguwar kudaden shiga. Dalilin da ya sa haka, kamar yadda rahoton ya bayyana, shi ne matsalolin da ke tattare da masana’antar makaman China. Wannan na iya nufin cewa wasu kasashe na fara neman hanyoyin da ba ta hanyar China ba don sayan makamai, ko kuma cewa cinikin makamai na China ya dan rage saboda matsalolin tattalin arziki ko siyasa.
**Matsalar da Take Fito: Duniya Ta Koma Ga Harkar Yaki**
Wannan rahoton yana nuna wata babbar matsala ta duniya. Lokacin da kudaden shiga na kamfanonin makamai suka karu haka, yana nuna cewa duniya tana karkata zuwa ga yin zargin yaki maimakon neman sulhu. Kudaden da za a iya kashewa wajen magance matsalolin talauci, cututtuka, ko canjin yanayi, ana jujjuya su zuwa wajen sayan bindigogi da manyan makamai. Yana da ban tsoro ganin cewa masana’antar da ke samun riba daga halaka da wahala mutane ita ce ke cin gajiyar yake-yaken duniya.
[[AICM_MEDIA_X]]
A karshe, wannan binciken ya sa mu yi tunani: Shin duniwa tana cikin wani sabon zamani na tsaro da yaki? Ko kuma akwai wata hanya da za a bi don rage yawan bukatar wadannan makamai ta hanyar karfafa hanyoyin sulhu da sasantawa? Abin lura shi ne, yayin da ‘yan siyasa ke yin maganganun zaman lafiya, kudaden da ake kashewa a harkar makamai suna ci gaba da karuwa. Wannan rahoton ya kamata ya zama abin tunawa da gargadi ga dukkan al’ummomin duniya.