Sarki Sanusi Ya Zargi ‘Yan Siyasa Da Lalata Ci Gaban Najeriya Da Gangan
Daga AICM Rahoto | An sabunta: Ranar 12 ga Disamba, 2025
Sarkin Kano Muhammadu Sanusi na biyu, wanda tsohon gwamnan babban bankin Najeriya ne, ya yi wani zargi mai zafi kan ‘yan siyasar kasar, inda ya ce suna “ganganci wajen lalata ci gaban al’umma.” Sanusi ya bayyana hakan a wani taron da kungiyar ‘Enough is Enough (EiE)’ ta shirya a Legas don bikin cika shekaru 15 da kafa ta.
Maganar Sanusi, wacce ta samo asali ne daga rahoton The Tide News Online, ta jawo hankalin jama’a saboda yadda ta yi tsokaci kan tushen matsalolin ci gaban Najeriya, maimakon yin ta’aziyya kan sakamakon su.
Maganar Sanusi: “Mukaman Gwamnati Kasuwanci Ne Na Iyali”
A cikin jawabinsa, Sanusi ya ce matsalar Najeriya ba rashin iyawa ba ce, sai dai wani tsari da aka tsara. Ya bayyana cewa akwai wata kungiya mai karfi a kasar da ke kallon mukaman gwamnati a matsayin “kasuwanci na iyali,” ba a matsayin amana ba. Wannan, a cewarsa, shine dalilin da yasa ake rasa damammaki masu yawa da za su iya kawo ci gaba.
“Dalilin da ya sa muke rasa waɗannan damammaki,” in ji Sanusi, “shi ne muna da mutanen da suke ɗaukan mukaman gwamnati a matsayin nasu, na danginsu, na mutanen da suke kusa da su, ba na ƙasar ba.”
Bincike: Yadda Rikici Ke Zama Kayan Aiki
Mai bada hankali shi ne yadda Sanusi ya yi amfani da kalmar “ƙirƙira” wajen bayyana yanayin Najeriya. Ya ce an ƙirƙiri wannan yanayin ne bisa ga “gaba da kishin kabila, rikice-rikicen addini, da gasa don ɗaukaka kai.”
Wannan mahangar tana nuna cewa rikice-rikicen da ake ganin su ne babban matsala, a haƙiƙa, kayan aiki ne da ake amfani da su don ci gaba da riƙe mulki. Ta hanyar raba al’umma bisa ga kabila da addini, ana kauracewa tambayoyi game da gaskiya da gudanar da mulki.
Mahangar Tattalin Arziki: Lalacewar Tsarin
A matsayinsa na tsohon gwamnan babban banki, maganar Sanusi tana da matukar muhimmanci ta fuskar tattalin arziki. Yana nufin cewa lokacin da aka karkatar da tsarin mulki daga manufar ci gaban al’umma zuwa ga cin amfanin kai, to duk tsarin tattalin arziki na ƙasa zai tabarbare.
Hakan yana nufin asarar kuɗaɗen jama’a, rashin ingantaccen aiwatar da ayyuka, da kuma ƙarancin shiga kasuwanci na gaske—duk abubuwan da ke haifar da talauci da rashin zaman lafiya.
Kira Ga Matasa: Gina Sabuwar Hangen Nesa
Sakon Sanusi bai ƙare a zargi ba. Ya ƙunshi kira mai ƙarfi ga matasan Najeriya. Ya bukace su da su “ƙi ƙasar da aka ba su” wacce ba ta da aiki, kuma su fito da wata sabuwar hangen nesa mai haɗa kai ga ƙasar.
“Mu ne mallakar wannan ƙasar,” ya ce, yana mai jaddada alhakin ɗan ƙasa wajen sake tsara makomar ƙasa. Wannan kira yana da mahimmanci a lokacin da yawancin matasa ke nuna rashin gamsuwa da tsarin siyasa na yanzu.
Tsinkaya: Shin Magana Zai Kai Ga Aiki?
Ko da yake Sanusi ba sabon abu bane ga yin irin wannan zargi, amma mahimmancin jawabinsa na yau yana cikin wurin da aka yi magana da kuma masu sauraro. Kungiyar EiE da sauransu suna wakiltar ƙungiyoyin farar hula da matasan da suka ƙi gaskata.
Matsala ita ce: shin wannan zai zama karo na farko da za a yi magana mai ƙarfi sannan a manta da ita, ko kuma zai zama farkon wani ƙwararrun motsi na farar hula don neman gaskiya da lissafi a mulkin Najeriya? Amsar ga wannan tambaya ta dogara ne akan yadda ‘yan Najeriya za su amsa kiran.
Ƙarshe: Wani Kalubale Ga Tsofaffin Tsarin
Jawabin Sarkin Kano ya fito ne daga wani mutum da ya shafi duniya ta fuskar tattalin arziki da al’adu. Kalubalensa ga ‘yan siyasa da kuma kiransa ga al’umma suna nuna cewa ana buƙatar wani babban sauyi a tunanin mulkin Najeriya.
Yayin da ake ci gaba da muhawara kan maganarsa, abin da ya bayyana shi ne cewa gaskiyar da ya fadi game da “lalata da gangan” da kuma “ƙasar da aka ƙirƙira” ta tabo jikin wani gaskiya mai zafi da yawancin ‘yan Najeriya suka sani amma ba su da ikon yin magana akai.
Tushen bayanan wannan rahoto: “‘Yan Siyasar Najeriya Suna Lalata Ci Gaban Al’umma -Sarki Sanusi,” The Tide News Online.