Rikicin Ganduje da Kano: Tsaro Ko Dabarar Siyasa?

Bayan kiran da Gwamnatin Jihar Kano ta yi na a kama tsohon Gwamna Abdullahi Ganduje, wani babban tambaya ya taso: shin wannan mataki ne na kare tsaro ko kuma dabarar siyasa don karkatar da hankalin jama’a? Rahotonmu ya duba zurfin tushen rikicin da ke nuna tsaka-tsakin tsakanin mulkin tarayya da na jiha.

Maganar Fashi Da Kalaman Da Suka Haifar Da Rikici

Daga cikin abubuwan da suka kai ga wannan rikici, akwai kalaman da ake zargin Ganduje ya yi game da yadda ake yin fashi a jihar. Gwamnatin jihar ta Kano ta bayyana cewa, bayan wadannan kalaman, an kai hare-hare kan al’ummomi a yankunan kan iyaka. Kwamishinan Yada Labarai na jihar, Ibrahim Wayya, ya ce kusancin lokacin ya sa a yi bincike ko kalaman sun yi sanadiyyar hare-haren.

Mafi muhimmanci, gwamnatin ta kuma yi zargin cewa kalaman na iya nufin “kafa ƙungiyar mayaka ba bisa ka’ida ba”, wani zargi mai nauyi da ya shafi tsaron kasa. Wannan ne ya sa aka yi kira ga hukumomin tsaro su kama Ganduje domin bincike.

Martani Daga Bangaren Ganduje: Zargi Na “Guzuri” Da “Rashin Iyawa”

A martaninsa da Sakataren Labarai na shugabansa Edwin Olofu ya fitar, Ganduje ya yi watsi da dukkan zarge-zargen. Ya bayyana kiran a kama shi a matsayin “guzuri daga alhaki” da kuma alamar rashin iyawa daga gwamnan jihar, Abba Yusuf na jam’iyyar NNPP.

“Maimakon ya magance matsalar rashin tsaro da ke ƙara taƙara jihar, Gwamna Yusuf ya zaƙi ya bi inuwa yana neman wanda zai ƙauki fansa don ƙoye gazawarsa da ke fili,” in ji sanarwar. Ta kuma nuna al’ummomi kamar Bagwai, Shanono, da Tsanyawa a matsayin wadanda ke cikin tsoro, inda ta soki rashin zuwan gwamnan ko nuna tausayinsa ga wadanda abin ya shafa.

Bayan Fage: Rikicin Tarihi Da Rarrabuwar Kawuna A Siyasa

Wannan gardama ba sabuwa ba ce a siyasar Kano. Tana nuna ci gaba da rarrabuwar kawuna tsakanin manyan ‘yan siyasa da kuma tsakanin jam’iyyun mulki. Ganduje, tsohon gwamna kuma babban jigo a jam’iyyar APC mai mulki a tarayya, yana adawa da gwamnan jihar na jam’iyyar NNPP.

Masanin siyasa, Dr. Fatima Aliyu, ta bayyana cewa: “Wannan lamari ya nuna yadda batun tsaro, wanda ya kamata ya kasance na kowa da kowa, zai iya zama kayan aiki a hannun ‘yan siyasa.” Ta kara da cewa, idan aka yi la’akari da tarihin Ganduje a matsayin gwamna na tsawon shekaru takwas, kiran da ake yi na a kama shi yana da ƙarfin siyasa sosai.

Matsalolin Da Wannan Rikici Ya Tada

1. Tsaron Jama’a A Matsayin Abin Siyasa

Muhimmin abin da wannan lamari ya nuna shi ne yadda ake amfani da matsalolin tsaro a matsayin dabarar siyasa. A lokacin da fashi da ta’addanci ke ci gaba da kashe rayuka a arewacin Nijeriya, yin jayayya kan ko wane bangare ne ya fi laifi, na iya karkatar da hankali daga neman mafita ta gaske.

2. Iyakar Ikon Gwamnatin Jiha

Kiran da gwamnatin jihar ta yi ga hukumomin tsaro na tarayya da su kama wani babban jigo a jam’iyyar mulkin tarayya, yana nuna tsaka-tsakin da ke tsakanin ikon jiha da na tarayya. Yaya za a bi wannan kira? Wannan tambaya ce da ke nuna rikicin tsarin mulkin tarayya a Nijeriya.

3. Amincin Jama’a Ga Hukumomi

Idan jama’a suka ga manyansu suna jingina matsalolin tsaro ga juna maimakon magance su, amincin da suke da shi ga dukkan bangarorin na iya raguwa. Wannan na iya haifar da rudani da kuma rashin yarda da duk wani matakin da gwamnati ta dauka.

Hanyar Gaba: Menene Mafita?

Don magance wannan rikici da gaske, masu ruwa da tsaki suna bukatar a dauki wasu matakai:

• Bincike Mai Ƙarfi: Hukumomin tsaro na bukatar su gudanar da bincike mai zurfi game da hare-haren da aka kai a kan al’ummomin kan iyaka, ba tare da nuna son kai ba, don gano ko akwai wata alaka ta zahiri tsakanin kalaman da hare-haren.
• Tattaunawar Siyasa: Manyan ‘yan siyasa daga bangarorin duka suna bukatar su yi sulhu da kuma mayar da hankali kan amfanin jama’a maimakon cin nasarar siyasa.
• Bayar Da Rahoto Mai Inganci: ‘Yan jarida suna da alhakin yin rahoton lamarin ba tare da nuna bangaranci ba, tare da ba da fifiko ga muryoyin al’ummomin da fashin ke cutar da su.

A karshe, mafita ga mazaunan Kano da ke fama da fashi ba ta cikin wannan rikicin siyasa ba. Ta kasance cewa aiki da gaskiya, tare da sanya amincin jama’a a gaba.

Tushen Bayanai: Wannan rahoto na asali ya dogara ne akan bayanai daga rahoton da The Citizen Nigeria ta fitar game da kiran da gwamnatin jihar Kano ta yi na a kama tsohon Gwamna Abdullahi Ganduje.