Hukumar gudanarwa ta Deutsche Welle (DW) ta yi tir da matakin da gwamnatin Habasha ta ɗauka na dakatar da wakilanta guda biyu daga aikin jarida a fadin kasar, har abada. A wata sanarwa mai cike da tsauri da ta fitar a ranar Juma’a, 13 ga Disamba, 2025, DW ta nuna rashin amincewa da yadda Hukumar Yada Labaran Habasha (EMA) ta yanke wannan hukunci ba tare da bayar da takamaiman dalilai ko hujjoji masu inganci ba.
Babbar editan DW, Manuela Kasper-Claridge, ta bayyana cewa, “Ba abin yarda ba ne, a dakatar da wakilanmu guda biyu daga aikin ba tare da wani takamaiman bayani ba. A matsayin cibiyar yada labarai mai zaman kanta, wannan mataki ya saba wa ka’idojin ‘yancin ‘yan jarida da kuma yancin faɗar albarkacin baki. Dole mu fara nazarin daukar matakin shari’a cikin wuri.”
Kasper-Claridge ta kara da cewa, al’umma na gamsuwa da rahotannin da wakilan DW ke aikowa daga Habasha. “Miliyoyin ‘yan Habasha sun dogara da shirye-shiryenmu na harshen Amharic, tare da amincewa mu gabatar da ingantaccen rahoto daga sassan kasar. Muna ba da labari mai zurfi, ba tare da nuna son kai ko karkata zuwa wani bangare ba. Wannan shi ne ainihin aikinmu.” Ta kuma tabbatar da cewa ba za ta nade hannu kan wannan mataki ba. “Mun yi watsi da zarge-zargen da hukumar kula da harkokin yada labarai ta Habasha ta yi wa ma’aikatanmu, kuma muna goyon bayan wakilanmu cikakken ɗaukaka.”
A cewar DW, a ranar 23 ga watan Oktoba, 2025, hukumar EMA ta dakatar da wakilan DW guda tara na wani ɗan lokaci. Sai a cikin wata wasika da ta aiko a ranar Litinin, hukumar ta ce an wanke masu aiko da rahotanni bakwai don ci gaba da aikinsu, yayin da sauran biyun kuma aka dakatar da su na dindindin. Wadannan ‘yan jarida biyu ne suka kasance suna ba da labarin abubuwan da suka faru a yankunan da ke fama da rikici a kasar.
Mutanen biyu dai sun kasance suna ba da rahotanni kan yanayin da ake ciki a yankin Tigray, inda aka kwashe shekaru biyu ana rikici, da kuma yankin Amhara, inda sojojin gwamnati suka kwashe shekaru suna fafatawa da ‘yan tawaye. A al’adance, yankunan nan suna da wahalar isa ga ‘yan jarida na kasashen waje, don haka rahotannin da suke bayarwa suna da muhimmanci sosai ga duniya don fahimtar abin da ke faruwa a cikin kasar.
Wasikar da hukumar EMA ta aiko ta dogara ne da dakatarwar bisa ikirarin “ci gaba da rashin bin dokokin Habasha da ka’idojin kwarewar aiki.” Duk da haka, DW ta ce ta sha yin tambayoyi kan takamaiman koke-koke amma ba ta samu amsa mai ma’ana ba. “Ko da a lokacin da yake bayar da hujjar dakatarwar da aka yi na wucin gadi da aka yi wa dukkan wakilan DW, mai kula da harkokin yada labarai ya ba da misali da karya ka’idojin watsa labarai guda biyu ne kawai, ba tare da yin la’akari da takamaiman rahoton DW ba,” in ji sanarwar.
Har ila yau, wasikar EMA ta zargi kungiyar editan Amharic ta DW da ke Bonn, Jamus, da buga “bayanan da ba su dace ba” da kuma “latsa labarai da bayanai masu hadari.” DW ta musanta wadannan zarge-zargen, tana mai cewa babu wata shaida da ta tabbatar da su. “Babu ɗaya daga cikin zarge-zargen da ya dace kuma ta ce za ta yi nazari kan wasu kwakkwaran misalan idan hukumar za ta bayar da su,” in ji sanarwar.
Wannan lamari ya zo ne a lokacin da kasar Habasha ke fuskantar matsalolin siyasa da zamantakewa bayan yakin basasar da aka yi a yankin Tigray. A wannan yanayi, ‘yancin ‘yan jarida ya zama abin takaici a kasar. Kungiyoyin kare hakkin bil adama na duniya sun sha nuna damuwarsu kan yadda gwamnatin Habasha ke kakkabe muryoyin masu sukar manufofinta. Matakin da EMA ta dauka na dakatar da wakilan DW na iya zama wani daga cikin kokarin da ake yi na hana labarai masu muhimmanci su fita daga kasar.
Shin za a iya cewa wannan mataki na dakatar da ‘yan jarida ya kasance ne saboda rahotannin da suke bayarwa kan rikicin Tigray da Amhara? Ko kuma wani dalili na siyasa ne? Abin da ke bayyana a fili shi ne, yayin da Habasha ke kokarin sake gina bayan yaki, bukatar labarai masu gaskiya da kuma ‘yancin yada su ya zama mafi muhimmanci. Kai wa wakilan DW kotu zai zama mataki mai tsanani, wanda zai iya kara tsananta dangantakar Jamus da Habasha, kuma zai iya zama abin koyo ga sauran ‘yan jarida da ke aiki a kasar.