Burkina Faso: Amnesty ta Yi Kira Ga Gwamnatin Soja Ta Soke Hukuncin Kisa

Labarin ya dogara ne akan rahoton farko na Deutsche Welle (DW) Hausa.

Kungiyar kare hakkin bil’adama ta Amnesty International ta yi kira ga gwamnatin mulkin soja ta Burkina Faso da ta dakatar da gaggawa kan kudurin dawo da hukuncin kisa, wanda ta ce ya saba wa ka’idojin kare hakkin dan Adam na kasa da kasa.

Kudurin Doka da Damuwarsa

A ranar Alhamis, gwamnatin Captain Ibrahim Traore ta amince da wani kudurin doka da ke neman dawo da hukuncin kisa kan manyan laifuka kamar cin amana, ta’addanci, da leken asiri. Kudurin, wanda za a gabatar da shi ga majalisar dokoki ta wucin gadi domin amincewa, ya kuma tsara hukunci ga duk wanda ya goyi bayan ko ya aikata ayyukan neman jinsi da makamai.

Marceau Sivieude, Daraktan Amnesty na yankin Afirka ta Yamma da Tsakiya, ya bayyana cewa: “Ya zama wajibi a gaggauta dakatar da wannan shiri, ko da mene ne girman laifin.” Maganarsa ta zo ne a lokacin da kasashe da yawa a duniya ke karkata daga hukuncin kisa, inda wasu ke ganin shi azaman hukunci mai tsanani da ba zai iya gyara ba.

Matsayin Duniya da Yanayin Burkina Faso

Shirin na Burkina Faso ya zo a lokacin da yawancin kasashen duniya suka soke ko kuma suka dakatar da aiwatar da hukuncin kisa. A cewar rahotannin kungiyoyin kare hakkin bil’adama, adadin kasashen da ke ci gaba da yanke hukuncin kisa a yanzu ba su da yawa idan aka kwatanta da shekarun da suka gabata.

Amma a Burkina Faso, matsalar tsaro ta ta’addanci da ke lalata yankin Sahel ta tilasta wa gwamnatin soja daukar matakai masu tsauri. A baya-bayan nan, kotu ta yanke wa wasu mutane 13 hukuncin kisa saboda laifukan da suka shafi ta’addanci. Wannan shi ne farkon hukuncin kisa da aka yanke a kasar tun shekaru 30 da suka gabata, wanda ke nuna sauyin manufofin shari’a a karkashin mulkin soja.

Fargaba da Tasiri a Kan Yaki da Ta’addanci

Masana shari’a da masu fafutukar kare hakkin dan Adam suna nuna damuwa cewa dawo da hukuncin kisa na iya zama wani mataki mai zurfi wanda zai iya kara tsananta rikicin da ke faruwa a yankin. Suna jayayya cewa, maimakon magance tushen matsalar ta’addanci, hakan na iya zama wani abin da zai kara tayar da hankali da kuma kara cin zarafin fararen hula.

Sauran damuwa sun hada da yuwuwar keta hakkin wadanda ake tuhuma zuwa ga shari’a mai gaskiya, musamman a yanayin da sojoji suka karbi mulki. Amnesty da sauran kungiyoyi suna kira ga gwamnatin Burkina Faso da ta mai da hankali kan hanyoyin da suka dace da ka’idojin kare hakkin bil’adama na kasa da kasa wajen yaki da ta’addanci.

Makoma da Abin da Zai Biyo Baya

Yanzu haka, idan majalisar dokoki ta wucin gadi ta amince da kudurin, Burkina Faso za ta zama daya daga cikin ‘yan kasashe a yankin Afirka da ke aiwatar da hukuncin kisa. Wannan kuduri yana da muhimmanci ga tsarin shari’a na kasar da kuma matsayinta a duniya a matsayin alama ko ta koma baya kan matakin kare hakkin dan Adam.

Kira na Amnesty ya nuna cewa akwai gagarumin bambanci tsakanin manufofin gwamnatin soja da ka’idojin kasa da kasa. Abin da za a ci gaba da lura da shi shi ne ko gwamnatin Captain Ibrahim Traore za ta saurari kiraren kungiyoyin kasa da kasa ko kuma ta ci gaba da aiwatar da kudurin a matsayin wani bangare na yakin da take yi da ‘yan ta’adda.

Labarin ya samo asali ne daga rahoton farko na Deutsche Welle (DW) Hausa.