Amnesty International Ta Zargi Hamas Da Isra’ila Da Cin Zarafin Bil Adama A Rikicin Gaza
Rahoton cikakken bincike ya nuna cin zarafin dukkan bangarorin a rikicin da ya kai shekara daya, yana bukatar a gurfanar da wadanda suka aikata laifukan a gaban kotun duniya.
Zarge-zargen Da Suka Shafi Dukkan Bangarorin
Kungiyar kare hakkin bil adama ta Amnesty International, a wata sanarwa da ta fitar a ranar 11 ga Disamba, 2025, ta zargi dukkan bangarorin da ke cikin rikicin Gaza da aikata laifukan cin zarafin bil adama. Wannan shi ne karon farko da kungiyar ta fitar da cikakken rahoton da ya zargi mayakan Hamas da sauran kungiyoyin Falasdinawa masu dauke da makamai da aikata laifukan kisan kiyashi, garkuwa da mutane, da azabtar da su a lokacin harin da suka kai a ranar 7 ga Oktoba, 2023.
Rahoton, wanda ya kai shafuka 173, ya kuma zargi sojojin Isra’ila da aikata kisan kare dangi a lokacin yakin da suka kai a yankin Gaza, zargin da gwamnatin Isra’ila ta musanta. Wannan binciken na nuni ne cewa dukkan bangarorin da ke cikin rikicin sun keta dokokin jin kai na duniya.
Muhimmancin Rahoton A Fagen Shari’a Da Siyasa
Masanan shari’a da kare hakkin bil adama suna ganin wannan rahoton na Amnesty yana da muhimmanci saboda yana kafa hujja mai karfi a gaban kotunan duniya. Rahoton yana nuna cewa ayyukan da Hamas ta yi a ranar 7 ga Oktoba, kamar yadda aka ruwaito, na iya zama laifuffukan yaki da suka hada da kisan gilla da azabtar da fararen hula. A daya bangaren kuma, ayyukan da sojojin Isra’ila suka yi a Gaza na iya zama laifukan yaki da suka hada da kai hare-haren da ba su bambanta tsakanin mayaka da fararen hula ba, da kuma hana samun abinci da magunguna.
Wannan binciken ya zo ne a lokacin da kotun kare hakkin bil adama ta duniya (ICC) da kotun shari’a ta duniya (ICJ) ke ci gaba da binciken laifuffukan yaki da aka yi a yankin. Rahoton na iya zama tushe mai karfi ga masu gabatar da kara a wadannan kotuna.
Martani Daga Bangarorin Da Abokan Rikicin
Gwamnatin Isra’ila ta ci gaba da musun zargin da Amnesty ta yi mata na aikata kisan kare dangi, tana mai cewa yakin nata na neman kare kanta daga harin da Hamas ta kai. A daya bangaren kuma, Hamas da kungiyoyin Falasdinawa masu dauke da makamai ba su fitar da wata sanarwa ba game da rahoton Amnesty. Sai dai a baya, wasu daga cikinsu sun musanta zargin azabtar da fursunonin yaki ko kisan gilla da gangan.
Kasashen Turai da Amurka, wadanda suka sanya Hamas a cikin jerin kungiyoyin ta’addanci, sun amince da zargin da Amnesty ta yi wa kungiyar. Sai dai sun yi watsi da yawancin lokuta game da zargin da ake yi wa Isra’ila na aikata kisan kare dangi, lamarin da ya haifar da sukar kungiyoyin kare hakkin bil adama.
Hanyar Gaba Don Neman Adalci
Amnesty International ta yi kira ga dukkan bangarorin da suka aikata laifukan cin zarafin bil adama da a gurfanar da su a gaban kotu. Kungiyar ta kuma bukaci kasashen duniya da su dakatar da sayar da makamai ga Isra’ila da kuma tsayar da tallafin da ake baiwa Hamas da sauran kungiyoyin masu dauke da makamai.
Muhimmancin wannan rahoton shi ne cewa yana nuna cewa babu wani bangare da ya tsira daga laifi a cikin wannan rikicin mai tsanani. Don samun adalci mai dorewa da zaman lafiya a yankin, dole ne a yi la’akari da laifuffukan dukkan bangarorin, ba wanda aka keɓe ba. Hakkin bil adama dole ne ya kasance ginshikin duk wani shiri na samar da sulhu.
Tushen Labari: An tsara wannan rahoton bisa cikakken bayani daga rahoton Amnesty International da DW Hausa ta ruwaito.











