Harin Sama a Heglig: Yadda Rikicin Sudan Ya Tsawaita Iyaka, Da Tasirin Sa Ga Yankin

Labarin da ke ƙasa ya dogara ne akan rahoton farko na Deutsche Welle (DW).

Daren Talata, wani harin sama mai tsanani da aka kai a kusa da babban matatar mai na Heglig a Sudan, ya haifar da asarar rayuka da yawa. Harin da aka yi ta amfani da jirage marasa matuka ya haɗa da shugabannin kabilu da mayaƙan Rundunar ‘Yan Bindiga da Sa-kai (RSF), da kuma sojoji uku na Sudan ta Kudu. Wannan lamari ya nuna ƙara tsawaitar rikicin da ke gudana a Sudan zuwa iyakokinsa, yana haifar da barazanar faɗaɗa yaƙin.

Matsalar Iyaka: Rikicin Cikin Gida Zai Iya Zama Na Yanki

Harin ya zo kwana ɗaya bayan RSF ta ba da sanarwar cewa ta karbi yankin Heglig da ke kan iyakar ƙasashen biyu. Wannan yanki mai muhimmancin tattalin arziki, wanda ke da manyan hanyoyin mai, ya kasance abin jayayya tsakanin ƙasashen biyu tun bayan rabuwar Sudan ta Kudu a shekarar 2011. Yanzu, rikicin cikin gida na Sudan—tsakanin sojojin gwamnati da RSF—ya kuma zama wata barazana ga zaman lafiya a wannan yanki mai rauni.

Alamar cewa sojojin Sudan da yawa sun tsallaka iyaka suka mika wuya ga hukumomin Sudan ta Kudu, kamar yadda DW ta ruwaito, tana nuna cewa tashin hankalin na iya zama mai saurin yaɗuwa. Wannan yana nuna cewa rikicin Sudan ba wai kawai gagarumin barna ne ga al’ummarsa ba, har ma yana iya zama wuta mai saurin kunnawa ga yankin da ke kewaye da shi.

Heglig: Cikakken Bincike Kan Matsayin Tattalin Arziki Da Siya

Don fahimtar dalilin da ya sa harin ya fi zama mai muni, ya kamata a fahimci mahimmancin yankin Heglig. Wannan yanki ne mai muhimmancin gaske ga tattalin arzikin duka ƙasashen biyu. A shekarar 2012, an yi yaƙi a kan wannan yanki, inda Sudan ta yi ikirarin cewa Sudan ta Kudu ta kai hari. Yanzu, rikici na cikin gida ya sake mayar da yankin cikin rudani.

“Lokacin da wata ƙungiya ta riƙe wani yanki mai muhimmancin tattalin arziki kamar Heglig, hakan yana nufin cewa za ta yi amfani da shi azaman kariya ko kuma matsayi na siyasa,” in ji wani masanin harkokin ƙasashen waje. “Harin da aka kai yana nuna cewa abokan gaba na RSF suna ƙoƙarin sake kwato wannan fa’idar, ko kuma suna neman ramuwar gayya bayan sun yi asarar yankin.”

Babu Tabbacin Adadin Wadanda Suka Mutu: Alamar Rikicin Bayanai

Duk da cewa dukkan bangarorin—RSF da sojojin gwamnati—sun amince cewa harin ya faru, babu wanda ya iya ba da cikakken adadin waɗanda suka mutu. Wannan rashin tabbacin bayanai shi ne alamar yadda yaƙi ya lalata hanyoyin sadarwa da tsarin gudanarwa. Yana nufin cewa mutane suna mutuwa a asirce, kuma gaskiyar lamarin da ta faru na iya ɓoyewa ko kuma ta zama abin jayayya, wanda hakan yana ƙara dagula zaman lafiya.

Rahotannin da ke fitowa daga yankin sun nuna cewa harin ya kasance mai tsanani, inda ya haɗa da manyan mutane. Mutuwar shugabannin kabilu na iya haifar da ƙarin rikice-rikice a yankin, saboda su ne ke da iko kan yawansu. Hakanan, mutuwar sojojin Sudan ta Kudu ta sa gwamnatin ƙasar ta shiga cikin lamarin kai tsaye.

Matsayin Kasa Da Kasa: Shin Akwai Taimako Mai Zuwa?

Wannan harin ya zo ne a lokacin da ƙasashen duniya ke ƙoƙarin samar da wata hanyar shiga tsakani don kawo ƙarshen rikicin Sudan. Lamarin da ya shafi Sudan ta Kudu—wacce ta kasance ƙasa mai cin gashin kanta—ya sa al’amura suka fi rikitarwa. Yana iya zama cikas ga duk wani yunƙurin sasantawa, saboda yanzu ƙasashen maƙwabta sun shiga cikin hatsarin.

Masu sa ido kan harkokin Sudan suna jaddawa cewa, don hana faɗaɗar rikicin, ya zama dole a sami wata yarjejeniya ta cikin gida da ta haɗa da dukkan bangarorin. Amma harin da aka kai a Heglig yana nuna cewa bangarorin suna ci gaba da neman nasara ta soja, maimakon zaɓin tattaunawa.

Ƙarshe: Harin sama a Heglig ba wai kawai wani lamari ne na asarar rayuka ba. Yana nuna yadda rikicin cikin gida ya iya zama barazana ga zaman lafiya a yankin, musamman ma a yankuna da ke da muhimmancin tattalin arziki. Yana nuna cewa rashin tabbacin bayanai game da adadin waɗanda suka mutu shi ma alama ce ta yadda yaƙi ke lalata al’umma. Duk wani ƙoƙarin kawo ƙarshen wannan rikici dole ne ya yi la’akari da tasirinsa ga ƙasashen maƙwabta da kuma yadda ake iya hana yaɗuwar tashin hankalin.