Faransa da Madagaska Sun Ci Gaba da Takaddama Kan Tsibirin Eparses

Faransa ta sake tabbatar da ikonta a kan tsibirin Eparses, wanda ke tsakaninta da Madagaska a cikin takaddamar da ta dade, yayin da kasashen biyu suka ci gaba da ja in ja kan mallakar tsibirin. Tsibirin yana da muhimmiyar muhimmanci saboda yawan albarkatun ruwa da kuma girman sa wanda ya kai kimanin kilomita bakwai murabba’i.

Taron Paris da Sakamakonsa

A wani taron hadin gwiwa da aka gudanar a birnin Paris, ministan harkokin wajen Faransa Jean-Noël Barrot da takwaransa na Madagaska Rafaravavitafika Rasata sun bayyana cewa har yanzu kasashen biyu suna cikin takaddama kan mallakar tsibirin, ba tare da samun ci gaba mai yawa ba. Duk da cewa Madagaska tana da’awar mallakar tsibirin, amma dukkan bangarorin biyu sun nuna aniyar ci gaba da aiki tare kan batutuwa kamar kiyaye muhalli, binciken kimiyya, da tattalin arzikin teku.

Bukatar Diyya daga Madagaska

Madagaska ta bukaci a biya ta diyya kan barnar da Faransa ta yi wa tsibirin a lokacin mulkin mallaka. Duk da haka, kasashen biyu ba su bayyana ko za su kai kara kotun kasa da kasa ba don tantance wacce kasa ce ta cancanci mallakar tsibirin. Wannan batu ya kasance mai cike da cece-kuce tun lokacin da Faransa ta karbi ikon tsibirin a shekarar 1960.

Muhimmancin Tsibirin Eparses

Tsibirin Eparses yana da matukar muhimmanci ga dukkan kasashen biyu saboda yawan albarkatun ruwa da kuma matsayinsa na tsaro a yankin Tekun Indiya. Faransa tana amfani da tsibirin a matsayin wata hanya ta kare harkokin tattalin arzikinta da na tsaro a yankin, yayin da Madagaska ke ganin tsibirin a matsayin wani bangare na tarihinta da kuma tattalin arzikinta.

Hanyoyin Da Zasu Bi

Dukkan bangarorin sun nuna aniyar ci gaba da tattaunawa, amma har yanzu babu wata hanyar da za a bi don warware takaddamar. Wasu masu sharhi sun yi imanin cewa za a iya amfani da shawarwarin da kotunan kasa da kasa suka yanke a baya kan irin wannan takaddamomi, amma har yanzu babu wani shiri na kai kara.

Duk da haka, kasashen biyu sun amince da ci gaba da hadin gwiwa a wasu fagage kamar binciken kimiyya da kiyaye muhalli, wanda ke nuna cewa akwai bege na samun matsaya a nan gaba.

Amfanin Tattaunawar

Tattaunawar da aka yi a Paris ta nuna cewa dukkan bangarorin suna son guje wa rikici, amma har yanzu akwai gagarumin bambanci a ra’ayoyinsu. Faransa tana ganin tsibirin a matsayin wani bangare na yankinta na ketare, yayin da Madagaska ke ganin shi a matsayin wani yanki na kasa da aka kwace.

Masu sa ido kan harkokin kasa da kasa suna sa ran cewa za a samu wata matsaya mai dorewa ta hanyar tattaunawa, maimakon amfani da karfi ko kara kotu.

Karshen Takaddamar

Har yanzu babu wata alama da ke nuna cewa za a iya kare wannan takaddama nan ba da dadewa ba, amma ci gaban da aka samu a taron Paris na iya zama farkon samun matsaya. Dukkan bangarorin sun yarda cewa warware wannan batu zai yi amfani da su biyu, musamman ma dangane da harkokin tattalin arziki da tsaro a yankin.

Ana sa ran kasashen biyu za su ci gaba da tattaunawa a nan gaba don nemo mafita mai dorewa ga wannan matsala mai tsanani.

Credit: Cikakken credit ga mai wallafa na asali: DW Hausa